“Həqiqətən, Allah Özünə şərik qoşulmasını əsla bağışlamaz, Ondan aşağı (olan) günahları isə istədiyi kimsəyə bağışlayar. Kim Allaha şərik qoşarsa, böyük bir günah uydurmuş olar.”

(Nisa, 4:48)

Allah-Təala bu ayədə xəbər verir ki:

O, Özünə hər hansı bir məxluqu şərik qoşanı əsla bağışlamaz. Amma şirkdən başqa bütün günahları- istər kiçik, istərsə də böyük-öz hikmətinə uyğun olaraq, istədiyi kimsəyə bağışlaya bilər.

Şirkdən aşağı olan günahların bağışlanması üçün Allah çoxlu səbəblər qoymuşdur:

 • yaxşı əməllər, günahları silib aparan xeyirli əməllər,

 • dünyada baş verən müsibətlər,

 • bərzəx həyatı və qiyamət günü çəkilən əzablar,

 • möminlərin bir-biri üçün etdiyi dua və şəfaətlər.

Bütün bunların üzərində isə Allahın mərhəməti dayanır, bu mərhəmət iman və tövhid əhli üçün ən çox layiq olan nemətdir.

Bu, şirkdən tam fərqlidir. Çünki müşrik (Allaha şərik qoşan) insan öz üzünə mərhəmət və bağışlanma qapılarını bağlayır.

Ona görə onun tövhiddən uzaq ibadətləri və ya çəkdiyi müsibətlər ona heç bir fayda verməz.

Belə insanlar haqqında Allah buyurur:

“O gün onların nə şəfaət edənləri, nə də yaxın dostları olmayacaq.”

Şuəra, 100–101

“Kim Allaha şərik qoşarsa, böyük bir günah uydurmuş olur.”

Yəni, o insan çox böyük bir cinayət və zülm etmiş olur.

Çünki kim bir məxluqu torpaqdan yaradılmış, naqis, özü ehtiyac içində olan bir varlığı — Allahla eyni tutarsa, bu ən böyük zülmdür.

O məxluq nə özünə, nə də başqasına nə fayda, nə zərər verə bilər, nə ölümü, nə həyatı, nə də dirilişi yarada bilər.

Halbuki Allah hər şeyin yaradıcısı, kamillik sahibi, öz zatı ilə ehtiyacsız zəngin, nemət verən, zərər və faydanın sahibidir.

Belə bir varlığı qoyub məxluqa ibadət etməkdən daha böyük zülm yoxdur.

Buna görə də Allah belə adama əbədi əzabı vacib etmiş və onu cənnətdən məhrum etmişdir, çünki ayədə buyurulur:

“Həqiqətən, kim Allaha şərik qoşarsa, Allah ona cənnəti haram etmişdir, onun yeri isə cəhənnəmdir.”

(əl-Maidə, 72)

Tövbə edən istisnadır:

Bu ayə, tövbə etməyənlər haqqındadır.

Amma kim tövbə edib Allaha yönələrsə, Allah onun şirkini də, ondan aşağı olan bütün günahları da bağışlayar.

Necə ki, Allah buyurur:

“De: Ey özlərinə zülm etmiş bəndələrim! Allahın mərhəmətindən ümidinizi kəsməyin! Həqiqətən, Allah bütün günahları bağışlayar.”

(əz-Zümər, 53)

Yəni — bu bağışlanma tövbə edənlərə aiddir.