İslamda sədəqənin çox böyük əhəmiyyəti vardır. Sədəqə, sədəqə verən şəxsin imanının doğru və səmimi olduğuna açıq bir dəlil və qəti bir işarədir. Çünki insan fitrətən malı sevir və onu yığmağa meyllidir. Belə olan halda, kim malından Allah yolunda xərcləyirsə və fitrətinə zidd hərəkət edirsə, bu onun imanının güclü və yəqininin doğru olduğuna bir sübutdur.

Peyğəmbər ﷺ belə buyurmuşdur: “Sədəqə imanın sübutudur (bürhandır)”, yəni əgər bu sədəqəni sırf Allah rizası üçün veribsə, riyakarlıq və şöhrət üçün etməyibsə, bu onun imanının doğruluğunun açıq dəlilidir.

Buna görə də Quranda və sünnədə sədəqənin fəzilətini və Allah yolunda mal xərcləməyin savabını izah edən çoxlu sayda mətnlər gəlmişdir. Bu mətnlər mömini Allahın savabını umaraq səxavətli olmağa və malını verməyə təşviq edir.

Allah Təala saleh qullarının əsas sifətlərindən biri olaraq kasıba və ehtiyacı olana yardım etməyi qeyd etmişdir:

“Şübhəsiz ki, onlar  bundan əvvəl yaxşı işlər görürdülər. Gecələr az yatırdılar. Sübh vaxtları bağışlanma diləyirdilər. Mallarında da (ehtiyac sahibləri üçün) dilənçiyə və ehtiyac içində olanlara bir haqq vardı.”

— Zariyat surəsi, 16–19

Allah – ki, O, vədində sadiq olan ən kərimdir – yolunda sərf edilən malın əvəzini verəcəyini vəd etmişdir:

“Siz nəyi Allah yolunda xərcləsəniz, O, onun əvəzini verər. O, ruzi verənlərin ən xeyirlisidir.”

— Səba surəsi, 39

Həmçinin Allah, Öz yolunda verilən malın qat-qat artırılacağını vəd etmişdir:

“Kim Allaha gözəl bir borc verərsə, Allah da onu ona bir neçə qat artırar.”

— Bəqərə surəsi, 245

Sədəqə, cihadın bir növüdür:

Maldan edilən cihad, Quran ayələrində canla edilən cihaddan belə üstün tutularaq öncə zikr olunmuşdur. Peyğəmbər ﷺ buyurmuşdur:

“Müşriklərlə mallarınızla, canlarınızla və dillərinizlə cihad edin.”

— Əbu Davudun rəvayəti

Sünnədə sədəqənin fəzilətləri:

Sədəqə verənin ruhunu sevindirəcək, iman əhlini təşviq edəcək çoxlu hədislər vardır. Bunlardan bəziləri:
• Ən sevimli əməllərdəndir:
Peyğəmbər ﷺ buyurur:
“Allahın ən sevdiyi əməllərdən biri də mömin bir qardaşını sevindirmək, onun dərdini yüngülləşdirmək, borcunu ödəmək və ya aclığını aradan qaldırmaqdır.”

— Beyhəqi rəvayət edib, Əlbani hədisi həsən sayıb.

• Sədəqə sahibini ən yüksək məqamlara yüksəldər:

“Dörd nəfər var ki, onlardan biri ən üstün məqamda olacaqdır: Allah ona həm mal, həm də elm verər, o da Allahdan qorxar, qohum-əqrəbasına xərcləyər və Allahın haqqını bilər.”

— Tirmizi rəvayət edib

• Bəla və müsibətləri dəf edər:

“Yaxşı əməllər (sədəqə və bənzəri) pis aqibətləri, fəlakətləri və həlakı önləyər. Dünyada yaxşılıq edənlər, axirətdə də yaxşılıq əhli olacaqlar.”

— Hakim rəvayət edib, Əlbani səhih sayıb

• Allah sədəqəni özü qəbul edər:

“Heç kim təmiz bir sədəqə verməz ki, Allah onu qəbul etməsin. Hətta bir xurma olsa belə, Allah onu Öz sağ əli ilə götürər və onu artırar, necə ki siz tayınızı (doğulan heyvanı) böyüdürsünüz, o sədəqə dağdan daha böyük olar.”

— Səhih Muslim

• Günahları silər:

“Sədəqə günahı necə ki su odu söndürür, eləcə də yox edər.”

— Tirmizi

• Malda bərəkət və ruzi artımı gətirər:

Qüdsi hədisdə Allah deyir: “Ey Adəm oğlu! Sən xərclə ki, Mən də sənə xərcləyim.”

— Səhih Muslim

• Cəhənnəm əzabından qoruyar:

“Cəhənnəmdən qorunun, yarım xurma ilə belə olsa!”

— Səhih Buxari

Nəticə:

Sədəqə vermək – doğru imanın, güclü yəqinin, Allahdan yaxşı zənnin göstəricisidir. Bu əməllə mömin, şeytanın yoxsulluqla qorxutmasına və simicliyi təlqin etməsinə qarşı durur.

Allah doğru buyurur:

“Şeytan sizi yoxsulluqla qorxudur və sizi pis işə sövq edir. Allah isə sizə Öz tərəfindən bağışlanma və fəzl vəd edir. Allah (lütfü ilə) genişdir, (hər şeyi) biləndir.”

— Bəqərə surəsi, 268

Allahdan istəyirik ki, bizi Öz yolunda mal xərcləyən səxavətlilərdən etsin və bizi simiclərdən və xəsislərdən etməsin. Şübhəsiz ki, O hər şeyə qadirdir və duaları qəbul edəndir.